ရခုိင္ျပည္ေတာ္လွန္ေရးေပၚေပါက္လာရျခင္းမ်ား

ရခို္င္ျပည္ေတာ္လွန္ေရး ေပၚေပါက္လာရျခင္းမ်ား

ေအဒီ ၁၇၈၄

ရခိုင္သကၠရာဇ္ ၁၁၄၆ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာကသိမ္းထားသည့္ေနာက္ပိုင္းကာ လ တြင္ ဗမာဘုရင္ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းသည္ ရခို္င္လူထုကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ မ်ဳိးတံုးေအာင္ ျပဳက်င့္ လွ်က္ရွိသည့္ျဖစ္ရပ္ကို ရခိုင္လူထုက ျမင္လာသည့္အခါ တံလ်ပ္ေရထင္ခဲ့သည့္ ရခုိင္ျပည္ ၏သစၥာေဖာက္ ေမာင္သံေတြသည္ ကိုယ္ေဖာ္သည့္ေဆးကို ကိုယ္မစားႏိုင္သည့္ အေနအထား သို႕ ေရာက္ရွိလာကာ ေနာက္ဆံုးကာလတြင္ ရရာလူမ်ားကို စည္းရံုးကာ ဗမာမင္းကို ေတာ္လွန္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ျပည္ကို အပိုင္သိမ္းထားသျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရး မေအာင္ ျမင္ခဲ့ေခ်။ ေမာင္သံေတြ၏သားျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံက ေတာ္လွန္းေရးကို ဆက္လက္ဦးေဆာင္ခဲ့ သည္။ ဗို္လ္ခ်င္းပ်ံသည္ လက္ရံုးရည္ျပည့္၀ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးဘက္၌ စည္းရံုးေရးအားနည္း ခဲ့ေလသည္။ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံသည္ ႏိုင္ငံေရးဆက္လက္ လႈပ္ရွားမႈမရွိေတာ့ဘဲ ခ်င္းေတာင္တန္း ေဒသ၌ ခိုလံုေနရၿပီး ၁၈၁၅ ခုႏွစ္တြင္ နာမက်န္းျဖစ္ကာ ေသဆံုးခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ က်ဆင္းသြားျခင္းမရွိပါ။ ရခိုင္ျပည္အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေန ၾကသည့္ ရခို္င္ျပည္ေတာင္ပိုင္း၌ ဗိုလ္သာဦး၊ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္၊ တိမ္ၾကားဗိုလ္ စသည့္ ရခိုင့္ေတာ္ လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားကလည္း ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံ၏ ေယာက္ဖ ျဖစ္သူ ေဒဒ၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီႏွင့္ ရခိုင္မင္းေဆြမ်ဳိးမ်ားျဖစ္သည့္ မင္းသားႀကီးေရႊဗန္း၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံ စေသာ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရခိုင္ေတာ္ေရးကို ဆက္ခံၾကသည္။

ဗမာကိုေမာင္းထုတ္ရန္ မဟာမိတ္ဖြဲ႔

ဗမာတႏိုင္ငံလံုး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္သြားသည့္အခ်ိန္တြင္လည္း ရခိုင္ေတာ္လွန္ ေရးသည္ အဂၤလိပ္စစ္ကူျဖင့္ ဗမာကိုတိုက္ရန္ စီစဥ္ရသည္။ ထိုစဥ္က အဂၤလိပ္ႏွင့္ ရခုိင္တို႔ သည္ ဗမာတို႔ကို တိုက္ရန္ အခ်က္(၁၀)ခ်က္ပါသည့္ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ထိုစာခ်ဳပ္ကို ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ေခါင္းေဆာင္တို႔က သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ထိုပုဂၢိဳလ္ မ်ားသည္

ရခိုင္ဘက္မွ-

(၁) မင္းသားႀကီးေရႊဗန္း

(၂) ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံ

(၃) ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီ

အဂၤလိပ္တို႔ဘက္မွ

(၁) မင္းႀကီး ဒိန္သွ်န္

(၂) ယ၀ါသတ္ေခၚ ရာပသိန္သတ္ တို႔ျဖစ္ၾကၿပီး ေအာက္ပါသေဘာတူ အခ်က္(၁၀)ခ်က္ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။

(၁) ဗမာကို ရခိုင္ျပည္မွ ေမာင္းထုတ္ရန္။

(၂) အဂၤလိပ္ထဲမွ လက္နက္အကူအညီေပးရန္၊ စစ္သားအခ်ဳိ႕ ကူညီရန္။

(၃)စစ္ကာလအတြင္း အဂၤလိပ္တို႔ထံမွ စစ္စရိတ္ထုတ္သံုးရန္။

(၄) ရန္သူဗမာထြက္သြားၿပီးေနာက္ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္အႀကီးအကဲ(မင္းသား)မ်ားသို႔ ျပန္အပ္ရန္။

(၅) စစ္ၿပီးသြားပါက စစ္အတြင္း အသံုးစရိတ္(၂)ဆကို ရခိုင္တို႔က အဂၤလိပ္တို႔အားေပးရန္။

(၆)အဂၤလိပ္တို႔သည္ ရခိုင္ျပည္သူတို႔အား မရက္စက္မေစာ္ကားရန္ႏွင့္ စာခ်ဳပ္ပါ ကတိမ်ား တည္ရန္။

(၇) စစ္ၿပီးလွ်င္ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ရခိုင္ျပည္မွ လံုး၀ဥႆံု ထြက္ခြါေပးရန္။

(၈) စစ္တိုက္လွ်င္ ရခို္င္တို႔က ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပခ်ီတက္ရန္။

(၉) ကုန္းတပ္ေရတပ္တို႔၌ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ တာ၀န္ယူရန္၊ တူညီမွ်တ အားသြန္ခြန္စိုက္ ရြပ္ရြပ္ခၽြန္ခၽြန္ တိုက္ထုတ္ရန္။

(၁၀) စစ္အတြင္းရိကၡာကို ရခိုင္တို႔က လံုး၀တာ၀န္ယူရန္ တို႔ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးေနာက္ ရခိုင္ႏွင့္အဂၤလိပ္တို႔က ပူးတြဲတပ္ျဖင့္ ၁၈၂၄ ခု မတ္လတြင္ စတင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ကို စိုးမိုးေနသည့္ ဗမာတို႔လည္း ရခိုင္ျပည္မွ ဆုတ္ခြါသြားရသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ျဖင့္ ေျပၿငိမ္းလုိက္ရသည္။

အဂၤလိပ္အႀကံ

သို႕ေသာ္ ရခိုင္ျပည္မွ ဗမာမ်ားကို ရခိုင္-အဂၤလိပ္ပူးတြဲစစ္ဆင္ေရးလုပ္ကာ ေအာင္ျမင္ေစကာမူ စာခ်ဳပ္ပါ ကတိအတိုင္း အဂၤလိပ္တို႔က ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားလက္ထဲသို႔ ျပန္မ အပ္ဘဲ ၄င္းတို႕၏ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သိမ္းပိုက္ထားသည္။ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ဖမ္းဆီးကာ ေထာင္ခ်လိုက္သည္။ ရခို္င္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ မင္းသားႀကီးေရႊဗန္းႏွင့္ တျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ေထာင္ထဲတြင္ ေသဆံုးသြားၾကသည္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ဗမာျပည္ကို အဂၤလပ္တို႔သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ ထိုအထဲတြင္ ေတာ္လွန္ေရးႏွစ္မ်ဳိး ေပၚေပါက္ လာသည္။ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္တို႔သည္ အာရွတ တိုက္လံုးအထိ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးကာလသည္ ေမွးမွိန္သြား ေလသည္။

အဂၤလိပ္တို႔၏ ရန္ဘက္ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ဂ်ပန္က စတင္လာသည္။ အဂၤလိပ္က အာရွကို သိမ္းထားခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္ကလည္း အေနာက္နိုင္ငံမ်ားကို သိမ္းပိုက္လာခဲ့သည္။

လြတ္လပ္ေရးမီးရွဴးတန္ေဆာင္ ဆရာေတာ္အသွ်င္ဦးဥတၱမ

ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးတရားေဟာေျပာလာမႈ၊ လမ္းျပေပးမႈတို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ကာလတြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္၊ လယ္သမားအေရးေတာ္ပံုတို႕ ေပၚေပါက္လာ ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္ ဂ်ပန္ကလည္း စစ္ေရးအရ တစတစႀကီးထြားလာခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ဗမာျပည္သည္ ဂ်ပန္လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္တို႔လည္း ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ေရးစတင္ရေလသည္။ ရခိုင့္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဦးဘေစာ၊ ဦးသာထြန္းေအာင္၊ ဗုိလ္ႀကီးၾကာလွေအာင္၊ ဘံုေပါက္သာေက်ာ္ စသည့္ ရခိုင့္ေခါင္းေဆာင္ တို႔က ဂ်ပန္တို႔ကို တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္မွ ဂ်ပန္တပ္မ်ားဆုတ္ခြါသြားခဲ့ရာ ရခိုင္ျပည္တြင္(စီ-ေအ-အက္စ္္ (ဘီ)ေခၚ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စတင္လာခဲ့သည္။ ယင္းကာလတြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ ျပည္သူ မ်ားကို ႏိုင္ထက္စီးနင္းကာ ဆိုးသြပ္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို မုဒိန္းက်င့္မႈမ်ားလည္း ရွိလာ သည္။ ေနာက္တြင္ ဗမာဦးစီးဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႕သို႔ ရခိုင္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားလည္း ၀င္သြားၾကသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ဆရာေတာ္ ဦးစိႏၱာ၊ ဘံုေပါက္ သာေက်ာ္ စသည့္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း အဂၤလိပ္အစိုးရထံ လက္နက္မအပ္ဘဲ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ရေလသည္။

ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးဂယက္

၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဇန္န၀္ရီလ(၄)ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ကို အဂၤလိပ္တို႔က လြတ္လပ္ေရးေပးၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ဗမာတို႔က ရခိုင္သူပုန္ေခ်းမုန္းေရး က်ဆင္းလာသည္။ ရခိုင့္ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕လည္း လက္နက္ခ် အလင္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ လက္နက္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီလဲသည္ ဆိုသည့္ ၀ါဒေၾကာင့္ ရခို္င့္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕တို႔သည္ လက္နက္ခ်ခဲ့သည္။

မည္သို႕ဆိုေစကာမူ ရခိုင့္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္နက္ခ်သြားေသာ္လည္း ေနာက္တြင္က်န္ခဲ့ သည့္ ေက်ာ္ဇံရႊီဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ(ေအစီပီ)ႏွင့္ ေမာင္စိန္ညြန္႔ ဦးေဆာင္ သည့္ ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ၊ ထြန္းေရႊေမာင္ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ႏွင့္ ခိုင္မိုးလင္းဦးေဆာင္သည့္ ရခို္င္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ တို႔လည္း ေတာ္လွန္ေရးလက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾကသည္။

ေနာက္ပိုင္း ၁၉၉၈ တြင္ဖြဲ႕စည္းသည့္ ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦးႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးပါတီ၊ ဗုိလ္ရာဇာဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ တို႔ကလည္း လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾကသည္။

ကိုလတ္(ခိုင္ရိုးမ)

ကိုးကား=

(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းသစ္

(၂)ေတာ္လွန္ေရးခရီး၀ယ္(ဘံုေပါက္သာေက်ာ္)

(၃)ဦးလွထြန္းျဖဴ(ေဂါတမ)ဘ၀ႏွင့္စာေပ

(၄)ႏိုင္ငံေရးမွတ္စုမ်ား

(၅)ရခို္င္ႏိုင္ငံသမိုင္းသစ္(ပိုးလွေအာင္-မူၾကမ္း)

(၂၂၆)ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင့္အခ်ဳပ္အခ်ာက်ဆင္းခေရ ေအာက္မိဖြယ္မွတ္တမ္း ဒီဇင္ဘာလ(၃၁)ရက္၂၀၁၀

(၂၂၆)ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင့္အခ်ဳပ္အခ်ာက်ဆင္းခေရ ေအာက္မိဖြယ္မွတ္တမ္း

ဒီဇင္ဘာလ(၃၁)ရက္၂၀၁၀

နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာသမၼာ သမၺဳဒၶႆ

၁၇၈၄ -ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ၃၁ ရက္ စေန႔ေန (ရခုိင္သကၠရာဇ္ -၁၁၄၆ - ခု ျပာသုိလ္ လျပည့္ ေက်ာ္ (၇) ရက္ တြင္ ရခုိင္ တျပည္လုံးသည္ ဗမာ လက္ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္ခဲ့သည္။

ကုိလိုနီကြ်န္သက္တမ္း၂၂၆ ႏွစ္ျပည့္ႏွစ္ တြင္ ကြယ္လြန္ေလျပီးေသာ ဘိုးဘြားဘီဘင္ ရခိုင့္အာဇာနည္ သူရဲေကာင္း အေပါင္းရုိ႕ ႏွင့္တကြ သီလစင္ၾကည္ၾကကုန္ေသာ ရခုိင့္သူေတာ္ေကာင္းရဟန္ရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္းရုိ႔အား စိတ္က ရည္သန္၍ ပူေဇာ္ပါ၏။

ရခိုင့္ျပည္ႀကီးကို သူတပါးလက္ ေအာက္သို႔ မက်ေရာက္စီရန္စိတ္ကရည္သန္၍ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္လိုေသာ စိတ္ျဖင့္ မိမိအသက္ကိုပင္ ပမာဏာမထားဘဲ အသက္ကိုစြန္႔၍ကာကြယ္ခဲ့ေသာကြယ္လြန္သူအဘုိးရွင္ျမ၀ါသူေတာ္ေကာင္းႀကီးအား လည္းေကာင္း။

 ၁၁၄၆-၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ရက္ နိန္႔တြင္ ဗမာေအာက္သားမိစၦာမ်ားရုိ႔၏ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕လာေသာစစ္ကိုခုခံကာကြယ္ရင္ႏွင့္အသက္ဆံုးရံွဳးကြယ္လြန္လားခေသာရခို္င္အာဇာနည္အေပါင္းရုိ႔အားလည္းေကာင္း။

၁၃၁ႏွစ္ေျမာက္ရခိုင္အာဇာနီအာရွနီ၀န္းျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးမီးရူးတန္ေဆာင္အသွ်င္ဦးဥတၱမ မီြးနိန့္(ဒီဇင္ဘာ၂၈ )

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၈)ရက္ တနဂၤေႏြေန႔၌ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ရွိ ရူပရပ္တြင္ ဖခင္ ဦးစံ ျမ ႏွင့္ မိခင္ ေဒၚေအာင္ၾကြျဖဴတို႔မွ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ငယ္နာမည္ ေမာင္ေပၚထြန္းေအာင္ ျဖစ္ သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ငယ္ရြယ္ခ်ိန္အခါကတည္းက ပညာေရးထူးခၽြန္ခဲ့သည္
ဆရာေတာ္သည္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိဘမ်ားက ရွင္သာမေဏ ၀တ္ေပးရာမွ ရွင္ဥတၱမ ဘြဲ႕အမည္ တြင္ခဲ့သည္။ အသက္ ၂၀ႏွစ္တြင္ ရဟန္းျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္း အႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားၿမိဳ႕သို႔ ရဟန္း၀တ္ႏွင့္ပင္ သြားေရာက္ခဲ့ရင္း ႏိုင္ငံ ေရးစိတ္၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား ႏိုးၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဘာသာစကားေပါင္း(၉)မ်ိဳးကိုေကာင္းစြာတတ္ေျမာက္ၿပီး အႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ကေမၻာဒီး ယား၊ ကိုးရီယား၊ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဥေရာပတိုက္ရွိ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအဝင္ အာရွတိုက္မွႏိုင္ငံအမ်ား အျပား တုိ႔ကို ခရီးလွည့္လည္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ တြင္ ဗမာတျပည္လံုးသို႔ လွည့္လည္ကာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန့္က်င္ေရး တရားမ်ားကို ေဟာေျပာခဲ႔သည္။
ထိုသို႔ ေဟာေျပာမႈျဖင့္ ၁၉၂၀ မတ္လ တြင္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ေထာင္ဒဏ္၁၂ လ အျပစ္ေပးခံရသည္။
ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၄တြင္လည္း“အစိုးရမေကာင္းလွ်င္မေကာင္းဟု ေဝဖန္ခြင့္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးပဲ၊ ဒီအခြင့္အေရးဟာ ငါတုိ႔မွာ ရွိတယ္၊ ငံု႔မခံၾကနဲ႔” ဟု ျပည္သူမ်ားကို လႈံ႔ေဆာ္ေဟာေျပာခဲ့သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္ ေထာင္ ၃ႏွစ္ က်ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၈တြင္ တတိယအႀကိမ္အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ထိုအခ်ိန္က ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ကိုလည္း “ဆာ ရယ္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ မင္းဗမာျပည္မွထြက္သြား ပါ” ဟူေသာ စာကိုေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မႈခဲ့ၿပီး ပ်ံလြန္ေတာ္မႈခ်ိန္တြင္ သက္ေတာ္ ၆၀ ႏွစ္၊ ဝါေတာ္ ၄၁ ၀ါ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတယ္ပ်ံလြန္ခ်ိန္အထိ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရကိုဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္ကိုျမန္မာတျပည္လံုးကေလးစားခဲၾ့ကသည္။ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအခန္းအနားမ်ားအ

အျမဲျပဳလုပ္ခဲၾကသည္။စစ္အာနာရွင္မ်ားလက္ထက္တြင္
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္ကို အတုယူမႈးမ်ားျဖစ္လာမည္ကို စစ္အာဏာပိုင္ မ်ားမွစိုးရိမ္လာသည့္အတြက္ ဆရာေတာ္အား ေမ့ေပ်ာက္ေစရန္ သမိုင္းစာအုပ္မ်ားတြင္ေရးသားခြင့္မ်ားပိတ္ပင္ျပီးေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မွလည္းဆရာေတာ္သမိုင္ကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ခဲ့သည္ ေရႊတိဂံုဘုရားအႏွီးရွိ ဦးဥတၱမပန္းၿခံ ကို ကန္ေတာ္မင္ပန္းၿခံ အျဖစ္ေျပာင္းလဲေခၚဆိုေစျခင္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဦးဥတၱမပန္းၿခံႏွင့္ဦးဥတၱမရုပ္တုကိုလည္း မြမ္းမံမႈ မရွိျခင္းႏွင့္ ဆရာေတာ္႐ုပ္တုကို ပူေဇာ္ အ႐ုိအေသေပးမႈ မ်ားအခန့္အနားလုပ္ျခင္းမ်ားကို တားျမစ္အေရးယူျခင္းမ်ား ရွိသည္။စစ္အစိုးရသည္ဆရာေတာ္ဗမာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးအ

တြက္ပထမမ်က္စီဖြင့္ေပးခဲ့သည္ဆိုေသာသမိုင္းအစဥ္အလာကိုေဖ်ာက္ခ်င္ေဇာျဖင့္ စစ္အစိုးရ

လက္ထက္တြင္ ဂရက္ေတာက္မင္းထြက္သြား စကားကိုစစ္သမိုင;္ျပတိုက္တြင္ျပသထားရာတြင္ဆရာေတာ္ေနရာတြင္ဆရာေတာ္တပည့္ဦး၀ီ

ဇာရရုပ္ထုျဖင့္ယခုအထိစစ္သမိုင္ျပတိုက္တြင္ျပသထားသည္။။

“ရဲလွ်င္ႀကံ။ ေၾကာက္လွ်င္ျပန္
သူရသတၱိနည္းလွ်င္ ပ်က္စီးရမည္
ကိုယ္ဖို႔ႀကံဳလွ်င္ သက္လံုေကာင္းၾကပါေစ
ေသြးမထြက္ေသာစစ္ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏႊဲၾက။
ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ေနာက္မတြန္႔ၾကနဲ႔။  ( ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ)

အမ်ိဳးသားေရးႏိုင္ႏိုင္

မုန္တိုင္းသင့္ေဒသသုိ႔သြားေရာက္ေလ့လာသူတဦး ၏ ခရိးသြားမွတ္တမ္း

မုန္တိုင္းသင့္ေဒသသုိ႔သြားေရာက္ေလ့လာသူတဦး ၏ ခရိးသြားမွတ္တမ္း

လင္းလင္း

ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ ။၂၀၁၀၊ ခုႏွစ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ကြ်န္းစုအမ်ားဆုံးပုိင္ဆုိင္သည့္ျပည္နယ္ျဖစ္။ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ကုိ ပို္င္ဆုိင္သည္လည္းျဖစ္ရာ မုန္တုိင္းဒဏ္ကုိ အၿမဲတမ္း ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ ျပည္နယ္ျဖစ္သည္ ။ ထုိ႕သုိ သဘာ၀ အႏၱရာယ္၀န္းရံ ထားသည့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ကုိ ယခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က လူရာေပါင္းမ်ားစြာေသဆုံးခဲ့သည့္ အ၀ါေရာင္ အဆင့္ရွိ ဂီရိမုန္တုိင္းတခု တနာရီလွ်င္ မုိင္၁င၀ ႏွုန္းျဖင့္တုိက္ခတ္ခဲ့သည္။

ဂီရိဆိုင္ကလုန္းမုန္တုိင္းအလြန္ မုန္တိုင္းသင့္ေဒသမ်ားသုိ႔အပါတ္ စဥ္သြားေရာက္ေလ့
 လာခဲ့ရာတြင္အစုိးရ၏ဟန္ေရးျပလုပ္ရပ္မ်ားစြာႏွင့္အတိဒုကၡေရာက္ေနၾကေသာမုန္တုိင္းသင့္ျပည္သူမ်ား၏ ရင္တြင္းစကားမ်ားမိမိေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကုိခရီးသြားမွတ္တမ္းအျဖစ္ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

ဒီ သတင္းကေတာ့ အိႏိၵယႏုိင္ငံ ကာလကတၱားၿမိဳ႕မွာ အက်ဥ္းက် ခံေနရတဲ့ ရခုိင္ ကရင္ ေတာင္လွန္ေရးသမား(၃၄) အေၾကာင္း ကုိ (Southwest Nebbraska News) ေဖာ္ ျပ ေပးထားတာကုိ ေဖာက္သည္ခ် လုိက္တာ ပါ။www.swnebr.net/newspaper/cgi-bin/articles ...

Article Posted: 10/29/2007 5:32:47 AM
Fair Trial Urged for Myanmar Nationals
Amnesty International is concerned that 34 Rakhine (Arakan) and Kayin (Karen) Myanmar nationals, who have spent years detained without charge in India and are now being tried in Kolkata (West Bengal), are at risk of being denied their right to a fair trial and then forcibly returned to Myanmar. The 34 men are reportedly members of the National United Party of Arakan (NUPA) and the Karen National Union (KNU) and were detained in India in February 1998. Both organizations are involved in armed conflicts against the ruling military authorities in Myanmar.

---

India's Central Bureau of Investigation (CBI) is prosecuting the men on charges of illegal possession of weapons. The accused reportedly contend that they were arrested during a meeting with Indian intelligence officials who had allegedly promised them assistance, and that six others detained at the time, reported to be their leaders, were then handed over to Myanmar officials. The Indian defense ministry denies both these allegations. According to reports, following a campaign by local human rights organizations the government of West Bengal withdrew an earlier decision that the trial be held in secret within prison premises.

The trial is now being heard in a Kolkata High Court. However, the media and public have reportedly remained barred when Indian intelligence officials presented evidence, in accordance with a CBI petition. Article 14 of the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), to which India is a state party, provides that "everyone shall be entitled to a fair and public hearing by a competent, independent and impartial tribunal established by law." While the ICCPR allows for "in-camera" hearings in the interest of national security, Amnesty International is concerned about reports that during such "in-camera" hearings the rights of the defendants to a fair trial are not being fully respected.

Amnesty International is also concerned that, whether convicted or not, the 34 persons could be forcibly deported to Myanmar, where they are likely to face torture and other ill-treatment, as well as arbitrary detention, unfair trials and forced labor. These concerns have been underlined by the recent violent suppression of protests by the military government in Myanmar. Under international law, states are under the absolute and unconditional obligation not to forcibly return any person to a country where they risk torture or other serious human rights violations. Amnesty International therefore urges the Indian authorities:

to ensure that the trial of the 34 accused persons meets international standards of fairness, in particular their right to examine or have examined all witnesses under the principle of equality of arms, and to an effective defense;


*to investigate their arbitrary detention without charge or trial for several years, ensure that they receive full reparations, including judicial remedies, and that measures are taken to guarantee that similar violations do not occur in the future;

*to investigate the long period between charges being brought forward and the trial itself, in violation of their right to be tried without undue delay, and ensure that measures are taken to guarantee that similar violations do not occur in the future;


*to refrain from forcibly returning them to Myanmar after the completion of their trial and jail terms, if any. Background After their arrest in 1998, the 34 detainees were held for six years without charge or trial at the Campbell Bay and Port Blair prisons in Andaman Islands. In September 2004, they filed a petition before India's Supreme Court to ensure that they were formally charged in December 2004. During their detention at Port Blair, a female lawyer representing them was killed by unidentified assailants. Investigation into this incident is not yet complete. Following complaints that the detainees were kept in inhuman conditions, the Supreme Court released them on bail. However, Indian authorities confined them for a few months in barracks in Port Blair from where two other detained persons reportedly fled. Following another petition requesting speedy trial, the detainees were transferred to Kolkata prison in December 2005. Detainees then had to wait 14 more months before trial proceedings finally commenced.

တရုပ္ေလာင္းရိပ္ ေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ (လင္း လင္း -ခုိင္ရုိးမ)

တရုပ္ေလာင္းရိပ္ေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္                   (လင္း လင္း -ခုိင္ရုိးမ)

ရခုိင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕မွ တရုတ္ႏုိင္ ငံေရႊလီ ၿမိဳ႕ အထိ လမ္းမႀကီးေဖာက္လုပ္ျခင္းဟာ ရခုိငိျပည္နယ္မွ သယံဇာတ ေတြကုိ တရုတ္သုိ႔ေရာင္းခ်သြားမွာ ေသခ်ာေနၿပီ ျဖစ္ သလုိ လမ္းေၾကာင္းေပၚ က်ေရာက္တဲ့့ေနအိမ္မ်ား လယ္ိေျမမ်ား ကုိ ပိုင္ဆုိင္သူမ်ား အေနႏွင့္စုိးရိမ္နီၾကသည္။

ေက်ာက္ျဖဳၿမိဳ ႕ဟာ ရခုိင္ျပည္ နယ္ရဲ႕ ေတာင္ဘက္ပိုင္း ဘဂၤလား ပင္လယ္ ကမ္းစပ္ ၿမဳိ ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ သတင္းအရ ဆုိရင္ ေက်ာက္ျဖဳမွာ အထူးစက္မႈဇုန္ တည္ေဆာက္မယ့္ ေရနံ တင္ ပို္က္လုိင္ း သြယ္တန္းမယ္ ၊ေက်ာက္ျဖဳဴကေန တရုတ္ျပည္ေရႊလီအထိ ကားလမ္းရထားလမ္းေတြေဖာက္လုပ္မယ္လုိ႔ သိရ ပါတယ္။

---

ေရွးေဟာင္းေျခရာကုိ ဖ်က္လုိသူမ်ား(လင္းလင္း- ခုိင္ရုိးမ)

                   ေရွးေဟာင္းေျခရာကုိ ဖ်က္လုိသူမ်ား

ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ေရွးေဟာင္း ဘုရားပုထုိးမ်ားကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရာတြင္ မူလေရွးေဟာင္း

လက္ရာမ်ား ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင္း သတိထားျပဳျပင္ရန္ လုိအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း အမ်ားျပည္သူ၏ ဆႏၵ

ကုိ ခံယူျခင္းမွာ လြန္စြာ အေရးပါလွသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ေျမာက္ဦးေဒသသည္ AD16ရာစုႏွင့္ 17ရာစု ကာလမ်ားတြင္ စီးပြားေရ လူမႈေရး

ႏုိင္ငံေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အားျဖင့္ ဖြံၿဖဳိးတုိးတက္ စည္ပင္ မႈသည္ အထြက္အထိပ္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ ေၾကာင္း သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရ သည္။

ေရွးေဟာင္းဘုရားမ်ားကုိုယခုအခါ ေတြ႔ရွိေနရျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားပ်က္မ်ားကုိ  တတ္ႏုိင္သေလာက္   ျပဳျပင္မြန္းမြန္ခဲ့ၾက သည္။  ယင္းသုိ႕ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေဒသခံေစတနာ ရွင္မ်ားက ျပဳလုပ္ သည္မ်ား ရွိသကဲ့သုိ႕ သက္ဆုိင္ရာေရွးေဟာင္းသုေတသန ဌာနမွ လည္းျပဳျပင္မႈမ်ားရွိ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။   သုိ႕ေသာ္လည္းျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျမင္မွားမႈ မ်ားကုိ ျပည္ သူ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဌာ အၾကား တြင္ရွိလာခဲ့ရာ ေျဖရွင္း၍ မရႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းအရာတခု အျဖစ္ ႀကီးထြားလာခဲ့ သျဖင့္ ေရွးေဟာင္းဘုရားမ်ားကုိ ျပဳျပင္လုိလ်င္ ယဥ္ေက်းမႈ ဌာနကုိတုိက္တြန္းရန္ အေၾကာင္း ၾကား လာရ ေၾကာင္း သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာမ်ားနွင့္ ျပည္သူတို႔၏ အျမင္ကို သံုးသပ္ျခင္း

ယေန႔ကာလတြင္ ျပည္သူေတြၾကားထဲမွာ ေရပန္းအစားဆံုးစကားက ေရြးေကာက္ပြဲပင္ ျဖစ္သည္ ေစ်း၀ယ္ ေစ်းေရာင္း၊ ထင္းေခြ ေရခပ္ ၊ ကားဂိတ္ လၻက္ရည္ဆိုင္၊ ေနရာအႏွ႔ံအျပားမွာ ၾကားေနၾကရေသာ္လည္း မွန္းခ်က္နွင့္ နွမ္းထြက္ ကိုက္ပါ့မလားဆိုသည့္ အေတြးက လူတိုင္းရင္ထဲ တြင္ ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ၾကေခ်ၿပီျဖစ္သည္ ။ မေျပးေသာ္လည္း ကံသာရွိ လိုသလို ဘယ္လက္ညွဳိးျဖင့္ ထိုးထိုး ညာလက္ညွိဳးျဖင့္ထိုးထုိး လူသတ္ေကာင္လူသတ္ေကာင္ မင္းဆိုး မင္းညစ္ လက္ထဲက ရံုးထြက္နိဳင္ဖို႔အေရး ရင္ထဲက အေတြးကိုယ္စီကို ဘယ္လို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကမလဲဆိုတာ မၾကာမီကာလမွာ ျမင္ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီအထဲ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ဖို႔ ျပင္ဆင္လာၾကတဲ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားျပဳပါတီေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့သလို အစိုးရကုိယ္စားျပဳ ပါတီျဖစ္တဲ့ ၾကံ႕ဖံြ႕ပါတီကလဲ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ လွဳပ္ရွားလာပါတယ္ ဒီၾကားထဲ အသားထဲကေလာက္ထြက္တဲ့ အိမ္ရာမဲ့ (နိဳင္ငံသားကတ္ျပား ကိုင္ေဆာင္ခြင့္မရတဲ့ ) လူမ်ိဳးေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါ၀င္ ယွဥ္ျပိဳင္ဖို႔ ေတးခဲ့လာတာဟာ အံ့ၾသစရာတစ္ခုပါပဲ၊ တကယ္ဆို ဧည့္သည္ဟာ ဧည့္သည္လို ေနထုိင္တတ္ၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ အခုေတာ့ ဖေအထက္ ပေထြးကို

ေရြးေကာက္ပဲြ အျမင္

မၾကာမီက်င္းပေတာ့မည့္ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ မဲထည့္ၾကရမည့္ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မဲထည့္ေသာေန႕တြင္ မည္ သုိ႕မဲထည့္ရမည္ မဲေပးကာလတြင္ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္
ကုိယ္ပုိင္အခြင့္အေရးမ်ားကို သိရွိထားရန္ လုိအပ္ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ မသိရေသးေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ျပည္သူသုိ႕ ရွင္းလင္ ျခင္း မရွိ ၾကေသးေၾကာင္ းသိရွိရ သည္။
ထုိသုိ႕ မဲထည့္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆႏၵမဲထည့္ခြင့္ရသူ အခ်ဴိ႕ကုိ ေမးျမန္းၾကည့္ရာတြင္
“အေသးစိပ္ကုိေတာ့ မသိ ဘူး။က်မတုိ႔က အစုိးရ ၀န္ထမ္းေတြဆုိေတာ့ ၾကံ့ဖြံ႕ကုိဘဲ မဲေပးရ လိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ တျခားဘာမွ မသိရေသးဘူး။ မဲထည့္ပုံထည့္နည္းကုိ ျပည္သူေတြ ဘာမွ မသိရေသးတာ အမွန္ဘဲ“ ဟုေျပာျပ ခဲ့ သည္။

---